Dat emoties onze ratio blokkeren is een feit!
Ken je het fenomeen dat je - ineens - geemotioneerd raakt door een situatie of een uitspraak van persoon waarvan je houdt of die je erg mag (zoals in een goede zakelijke relatie). En ineens bevindt je jezelf in een onplezierige situatie waar je liever weg was gebleven. Een sneeuwbal effect van over elkaar rollende emoties.
Wat is hier aan de hand?
Laten we er eens vanuit gaan dat er geen enkele intentie is om de ander te kwetsen. Ik had vorige week iemand op bezoek voor een consult die vertelde me het volgende voorbeeld wat tot een escalatie leidde.
'Mijn partner kwam thuis van het werk en we dronken een kop koffie. Ik ging in de garage even iets halen en vanuit de woonkamer kwam de vraag geroepen: Hey deze afboeking op mijn rekening, wat is dat? Is dat iets wat jij geregeld hebt? Nu moet je begrijpen dat ik eigenlijk met van alles bezig was toen mijn partner thuis kwam, en ik moeite had gedaan om van alles voor elkaar te krijgen. Onder andere het regelen van een website voor mijn partner, waardoor deze kosten waren. Het voelde voor mij als onbegrip en dat irriteerde mij. Ik had toch zoveel moeite gedaan, waarom dan 'zeuren' over de kosten!? Mijn irritatie is meestal direct van mijn gezicht af te lezen met als gevolg de vraag: Waarom ben je nu zo geïrriteerd? Ik vraag toch gewoon iets?! Deze vraag irriteerde me nog meer, omdat ik gehoopt had dat mijn partner de verbinding zou opmerken tussen de (website) kosten en mijn inspanningen om de website te maken. Alles bij elkaar om vanuit het niets in een ruzie te belanden. Hoe ga ik hier nu mee om?'
Onze gonzende Amygdala kernen zijn - in samenwerking met de Hippocampus als context creator - de oorzaak van ons onvermogen tot relativeren tijdens forse emoties!
Het lijkt een eenvoudige situatie. Je kunt toch gewoon zeggen waarvoor de kosten zijn en dan gezellig koffie drinken. Waarom dan toch die irritatie, met alle gevolgen van dien?! Eerst even een kleine inkijk in ons brein. Simpel weg gezegd - en zonder recht te doen aan de enorme complexiteit onder onze hersenpan - hebben we eigenlijk twee delen van ons brein:
1. Het oude en meer 'primitieve' brein, wat gestuurd wordt door primaire reacties zoals vluchten en vechten, en
2. Het nieuwe brein, wat rationele afwegingen maakt en situaties in perspectief kan zetten (de pre-frontale cortex). Op het moment dat het primitievere brein het overneemt wordt de communicatie in de pre-frontale cortex zo goed als geblokkeerd. Begrijp je nu waarom je soms tot 10 zou moeten/mogen tellen? En dat dit dus zeer zinvol is om onze gonzende Amygdala kernen te laten uitrazen.
Er bestaat en interessante relatie tussen deze twee delen. Neem dit voorbeeld nu eens. De constatering van mijn cliënt dat de partner geen begrip toonde voor de gedane inspanning, creëerde een emotie. Daardoor was het kansloos dat er een rationele afweging gemaakt kon worden hoe te reageren op de vraag uit de woonkamer over de onbegrepen afboeking. In dit geval was de reden nog een stukje complexer omdat de betreffende partner een paar dagen daarvoor verwijten gemaakt had over het gebrek aan inlevingsvermogen en empathie. Zie hier een cocktail van een exploderende gedachten en emoties, die in 85% van de gevallen tot onbedoelde en onnodige ruzies leiden.
Een paar handige tips!
1. Bespreek op een - emotioneel neutraal - moment dat je gedrag gestuurd kan worden door emoties of door je ratio. En dat beiden reacties okay zijn. Ze zijn beiden onderdeel van je persoonlijkheid. Accepteer dit natuurlijke en volledig verklaarbare gedrag van je partner.
2. Zet de interactie met elkaar even op 'pauze' als je beiden in je emotie zit. Dit kan een uitdaging zijn als je beiden door emoties gedreven wordt maar is super zinvol en krachtig. Realiseer je dat het echt alleen maar even op pauze zetten is, en vervolg het gesprek met elkaar op een later tijdstip. Dit is essentieel omdat achtergebleven emoties echte 'killers' zijn voor een liefdevolle relatie.
3. Ontdek de psychologische basisbehoeften van elkaar, om meer begrip te krijgen van elkaars natuurlijke drijfveren. Gebruik deze link om hiermee samen aan de slag te gaan.
Tot slot wens ik elke relatie een goed conflict toe. Elk conflict draagt bij aan een duurzame en liefdevolle relatie, mits rekening gehouden wordt met de bovenstaande inzichten en tips. Enjoy life!
