Er bestaat geen universele definitie want Vitaliteit is heel persoonlijk!

Een aantal jaren geleden is mij gevraagd door een zakelijke klant om mijn mening te geven over wat vitaliteit is, en hoe vitaliteit te stimuleren.  Een prachtige vraag en voordat ik hier een antwoord op gaf, stelde ik de volgende vraag; "Kun je toelichten waarom je mij deze vraag stelt? Het antwoord was veelzeggend: "We zien in de resultaten van onze medewerkers tevredenheidsonderzoeken dat onze mensen last hebben van stress, niet goed slapen, vermoeidheid ervaren en ontevredenheid zijn tijdens het werk. Maar tevens zien we dat dit bij de ene persoon veel meer speelt dan bij de andere persoon. We begrijpen niet goed hoe dat komt. Vandaar dat we graag een specialist ernaar willen laten kijken!"

Wat is hier nu aan de hand?

Vitaliteit heeft in de afgelopen jaren vele definities gekregen. Met name worden vrij algemene definities gebruikt zoals "Vitaliteit is energie om te leven" en "De levenskracht van ieder mens". Vaak wordt ook benoemd dat er lichamelijke en geestelijke vitaliteit onderscheiden kan worden. Ook werkgevers zijn de waarde van een goede vitaliteit gaan inzien en willen hier graag in investeren om zo duurzame inzetbaarheid te stimuleren.  In 2009 en 2019 hebben we een breed onderzoek gedaan naar Vitaliteit bij onze zakelijke klanten, verschillende aanbieders van vitaliteitprogramma's en reguliere en alternatieve gezondheidsprofessionals.  De resultaten waren zeer interessant. Iedereen vond dat vitaliteit uit verschillende dimensies bestaat en we kwamen uit op 4 dimensies: Fysiek, Mentaal, Emotioneel/Sociaal en Spiritueel/Levensbeschouwelijk. Met name de zakelijke deelnemers uit het onderzoek gebruikten voor het de laatste dimensie liever een ander woord zoals bijvoorbeeld Inspiratief.  Een tweede overeenstemming was dat alle dimensies elkaar beïnvloeden en leiden tot een totaalbeleving van vitaliteit. Als derde werd er onderscheid gemaakt tussen zakelijke / professionele vitaliteit en privé vitaliteit. Dit onderscheid zien we trouwens terug in heel veel andere onderwerpen, zoals bijvoorbeeld communicatief gedrag of de mate waarop men zich open stelt als persoon. 

Vitaliteit bestaat uit 4 dimensies die elkaar beïnvloeden: Fysiek, Mentaal, Emotioneel/Sociaal en Inspiratief/Spiritueel.

Er was nog een overeenkomst: een hoge vitaliteit was direct verbonden aan een algeheel gevoel van welbevinden.  Dus de emotionele dimensie werd gezien als maatgevend. Voor een optimaal gevoel van vitaliteit moet er dus een positief gevoel zijn op alle overige 3 dimensies. Een positief gevoel over de fysieke vitaliteit 'compenseert' dus maar in geringe mate het mindere gevoel van vitaliteit op de andere dimensies. Het 'werken' aan alle dimensies tegelijkertijd wordt door zo goed als iedereen beoordeeld als uitermate lastig!

Constateren waar je een probleem hebt met je vitaliteit is pas de eerste stap natuurlijk, daarna willen we er graag ook iets aan doen. Hoe zet je je constatering nu om in gerichte actie, zodat je je meer vitaal gaat voelen. Dus eigenlijk hoe motiveer je jezelf op een dusdanige wijze dat je er langere tijd plezier van gaat hebben. 

En waarom is vitaliteit dan heel erg persoonlijk?

De discussie over de resultaten van het onderzoek kreeg een super interessante wending toen we constateerden dat vitaliteit heel persoonlijk is. Hoe omgegaan wordt met  vitaliteit wordt zeer sterk beïnvloed door de psychologische basisbehoeften van elk individu. We hebben in de vorige blogs kunnen lezen dat Jung  verschillende archetypen onderscheid. In de context van vitaliteit betekent dit dat elk type andere motivationele drijfveren kent om aan zijn / haar vitaliteit te werken. De ene persoon haalt de motivatie om aan de slag te gaan met vitaliteit uit 'een vitaal overkomen naar anderen' en de ander haalt motivatie uit het feit dat werken aan vitaliteit de risico's van ziekte sterk vermindert. Totaal verschillende drijfveren (de WHY) maar ze staan beiden op een loopband, of wandelen kilometers per dag (de WHAT en HOW). Je eigen basisbehoeften kennen is dus enorm belangrijk om jouw inspanningen richting meer vitaliteit duurzaam en effectief te laten zijn!

Wat kunnen we van deze analyse leren?

Een paar handige tips:

1. Ontdek eens waar jouw meest belangrijke uitdagingen liggen ten aanzien van vitaliteit. Binnen welke van de 4 dimensies ervaar je de meeste pijn?! Je kunt ook een kort assessment doen naar je eigen vitaliteit-gedrag. Je krijgt dan van anderen feedback. Super interessant en kan je helpen te focussen! Klik hier om aan te vragen!
2. Bepaal je eigen persoonlijke drijfveren! Want als je hier geen invulling aan geeft, zullen je inspanningen niet beklijven!
3. Kijk eens terug in het verleden en som op wat de redenen waren waarom het bezig zijn met vitaliteit geen gewoonte is geworden. Deze belemmerende overtuigingen gaan je helpen om andere motivaties te kiezen.

Graag helpen we je op weg naar meer vitaliteit. Doe eens de online FutureFit leerroute. Het geeft inzicht in je persoonlijk motivaties en belemmerende overtuigingen. Je kunt ook de Social Styles MentesMe app gratis downloaden in de App Stores (Android en Apple). Enjoy!